ญี่ปุ่นที่ยังไม่ถูกค้นพบ

“ชิวาสึ (Shiwasu)” คือชื่อเรียกเดือนธันวาคมแบบญี่ปุ่น เมื่อปลายปีใกล้เข้ามา บรรยากาศในเมืองจะค่อย ๆ เร่งรีบขึ้น และในขณะเดียวกันหลายคนก็รู้สึกพิเศษว่า “ปีนี้กำลังจะจบแล้วนะ” เดือนธันวาคมของญี่ปุ่นมีเสน่ห์ตรงที่กิจกรรมที่สนุกได้โดยไม่ขึ้นกับศาสนา วัฒนธรรมส่งท้ายปีแบบดั้งเดิม และความคึกคักแบบยุคใหม่ ผสมผสานกันอย่างเป็นธรรมชาติ

ฉลองคริสต์มาส (แม้ไม่ใช่คริสต์ศาสนิกชน)

พูดถึงเดือนธันวาคมก็ต้องนึกถึงคริสต์มาส คนญี่ปุ่นจำนวนมากไม่ได้นับถือศาสนาคริสต์ แต่คริสต์มาสได้กลายเป็นเทศกาลอบอุ่นที่ใช้เวลาอยู่กับครอบครัว คนรัก และเพื่อน ๆ มากกว่าจะเป็นพิธีทางศาสนา ไปดูไฟประดับ เตรียมเค้กและไก่ทอด แลกของขวัญ—ทั้งหมดช่วยเพิ่มบรรยากาศปลายปีให้คึกคักยิ่งขึ้น

ความคึกคักของศึกการค้าปลายปี

สิ่งที่ขาดไม่ได้ในชิวาสึคือความคึกคักของศึกการค้าปลายปี ตั้งแต่ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า ถนนช้อปปิ้ง ไปจนถึงร้านค้าออนไลน์ ต่างเพิ่มแคมเปญของขวัญ โปรโมชันลดราคา และข่าวเกี่ยวกับถุงนำโชคปีใหม่ ผู้คนจึงออกมาจับจ่ายเพื่อ “ให้รางวัลตัวเอง” หรือ “เตรียมตัวรับปีใหม่” ของฝากกลับบ้าน ของขวัญปลายปี และการซื้อของสำหรับงานรวมญาติ—การช้อปปิ้งเองก็กลายเป็นกิจกรรมสำคัญของช่วงปลายปีในแบบญี่ปุ่นยุคใหม่

โบเน็งไค: ช่วงเวลาหัวเราะและปิดฉากปีเก่า

เดือนธันวาคมยังเป็นฤดูกาลของ “โบเน็งไค” งานเลี้ยงส่งท้ายปี ที่เพื่อนร่วมงานหรือเพื่อนฝูงมานั่งล้อมโต๊ะด้วยกัน เพื่อขอบคุณความเหน็ดเหนื่อยตลอดปี และพูดว่า “ปีนี้สู้มาดีแล้วนะ” เป็นการสร้างจุดปิดเล็ก ๆ ท่ามกลางความวุ่นวาย การได้หัวเราะด้วยกันนอกที่ทำงานช่วยให้ความสัมพันธ์ใกล้ชิดขึ้น และเติมพลังสำหรับปีหน้า ปัจจุบันรูปแบบก็หลากหลายขึ้น ทั้งแบบกลุ่มเล็ก ๆ หรือรวมตัวกันออนไลน์

เตรียมต้อนรับปีใหม่ (ทำความสะอาดใหญ่ & ตกแต่ง)

หัวใจของชิวาสึคือ “การเตรียมต้อนรับปีใหม่” ช่วงปลายปีหลายบ้านจะทำความสะอาดใหญ่ จัดระเบียบบ้านทุกมุม ทิ้งของที่ไม่จำเป็น และทำให้ใจรู้สึกโล่งพร้อมเริ่มต้นใหม่ หลายครอบครัวยังตกแต่งหน้าบ้านด้วยชิเมนาวะ คางามิโมจิ และคาโดมัตสึ ซึ่งสื่อถึงการต้อนรับสิ่งดี ๆ และขอพรให้ปีใหม่โชคดี แม้จะยุ่งแค่ไหน การได้มีเวลาสำหรับ “การรีเซ็ตและเตรียมตัว” ก็อาจเป็นเหตุผลที่ปีใหม่ญี่ปุ่นดูพิเศษเสมอ

ปิดเทอมฤดูหนาวของโรงเรียน

ชิวาสึยังเป็นช่วงเริ่มต้นปิดเทอมฤดูหนาว เด็ก ๆ ตื่นเต้นกับวันหยุดยาว มีเวลาไปเที่ยวกับครอบครัว กลับบ้านต่างจังหวัด หรือพักผ่อนอยู่บ้านมากขึ้น ในเมืองจึงเห็นนักเรียนเพิ่มขึ้นและบรรยากาศปลายปีก็คึกคักขึ้น ขณะเดียวกันผู้ใหญ่ก็มักถูกกดดันด้วยงานปิดปีและเดดไลน์ ทำให้ความอบอุ่นของครอบครัวกับความเร่งรีบของงานอยู่ร่วมกัน—นี่แหละ “ชิวาสึ” แบบญี่ปุ่น

ที่มาของคำว่า “ชิวาสึ”

ที่มาของคำว่า “ชิวาสึ” มีหลายทฤษฎี แต่ที่รู้จักกันมากคือ “เดือนที่ยุ่งจนแม้แต่พระ/นักบวช (師) ก็ต้องวิ่ง” เพราะปลายปีมีพิธีและงานต่าง ๆ เพิ่มขึ้น แม้แต่คนที่ปกติใจเย็นก็ต้องเร่งรีบ คำนี้ยังตรงกับปัจจุบันมาก เพราะทั้งงาน บ้าน การช้อปปิ้งปลายปี งานเลี้ยงส่งท้ายปี และการเตรียมปีใหม่ มักจะถาโถมมาในเดือนเดียวกัน

มองไปข้างหน้า: ขอให้ปีม้าไปได้สวย

แสงสีคริสต์มาส ความคึกคักของการช้อปปิ้ง เสียงหัวเราะจากโบเน็งไค การเตรียมต้อนรับปีใหม่ และการเริ่มต้นวันหยุดฤดูหนาว—ทั้งหมดหลอมรวมให้ชิวาสึเป็นเดือนที่สื่อถึงการปิดฉากของปี ขอให้ปีหน้าใน “ปีม้า” พาคุณก้าวไปข้างหน้าอย่างมีแรงส่ง และดึงโชคดีเข้ามาใกล้ เพื่อให้ทุกอย่าง “พุ่งฉิว” ไปอย่างราบรื่น